AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’e ilettiği, partisinin Kıbrıs sorununda iki bölgeli iki toplumlu federasyon hedefiyle müzakerelerin Crans Montana’da koptuğu yerden yeniden başlaması ve bunun için Rum tarafının yapması gerekenlere dair önerilerini, dün basın ile de paylaştı.
Haravgi, “AKEL’in Kıbrıs Sorununda Bugünkü Çıkmazın Kırılması İçin Önerisi” başlığıyla manşete çektiği haberine göre, Kiprianu, partisinin önerisini anlatırken, Türk ve Kıbrıs Türk taraflarının ortaya koymakta olduğu Kıbrıs’ta iki devlet çözümünü ve “aslında iki devlet çözümünden aşağı olmadığını” öne sürdüğü konfederasyonu, AKEL’in asla kabul etmeyeceğini vurguladı.
AKEL’in önerisinin birbiriyle bağlantılı iki hedefe hizmet ettiğini söyleyen Kiprianu, öncelikle, Rum tarafının, uzlaşılmış iki bölgeli iki toplumlu, Güvenlik Konseyi kararlarında tarif edildiği şekliyle siyasi eşitliğe sahip federasyon zeminindeki müzakerelere Crans Montana’da kalınan yerden yeniden başlamaya hazır olduğuna dair beyanında samimi olduğuna ikna edebilecek somut adımlar önerdiklerini belirtti. Kiprianu, daha sonra da doğal gaz meselesinin bu istikamette kullanılması ve Guterres Çerçevesi’nin stratejik karşılıklı anlayışa dönüştürülmesi yöntemlerini izah ettiklerini ekledi.
Gazete Kiprianu’nun, birbiri ile girift olduğuna işaret ettiği önerilerini şöyle aktardı:
“A: Müzakerelerin Yeniden başlaması İçin Öneri
Uzlaşılmış çözüm çerçevesinde, iki bölgeli iki toplumlu, Güvenlik Konseyi’nin ilgili kararlarında tarif edildiği şekliyle siyasi eşitliğe sahip federasyonda kayıtsız şartsız ısrar ediyoruz.
Müzakerelere, 2014 Ortak Açıklaması, BM Genel Sekreteri’nin Çerçevesi ve yakınlaşmalar ile kaldığı yerden devam etmeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz.
Siyasi eşitlik ve özellikle çapraz oy ve ağırlıklı oy ile dönüşümlü başkanlık ve -anlaşmazlıkların etkin çözüm mekanizması ile- Bakanlar Kurulu tarafından alınacak herhangi bir kararda bir olumlu Kıbrıs Türk oyu da dahil etkin katılım ile ilgili yakınlaşmanın geçerli olduğunu yineliyoruz.
Kısa zamanda stratejik karşılıklı anlayışa varılması hedefiyle, Genel Sekreter’in çerçevesindeki askıda kalan konular için uygun zamanda köprü kurucu öneriler sunmaya hazır olduğumuzu beyan ediyoruz.
B: Doğal Gaz ve Deniz Bölgeleri İçin Öneri
BM’nin ‘Yakınlaşmalar 2008-2012’ belgesinde kaydedilen, deniz bölgelerinin federal yetki olarak (dolayısıyla, iki toplumun birlikte yöneteceği konu olarak) ve doğal kaynakların da federal yetki olarak (tanım olarak doğal gazı da içeriyor) ve federal gelirlerin paylaşımı (hidrokarbonlardan edinilecek geliri de kapsayan) ile ilgili yakınlaşmalar yeniden teyit edilir.
Bu yakınlaşmalar, Kıbrıs sorununun çözümüyle birlikte uluslararası hukuk temelinde deniz bölgeleri meselelerini, hidrokarbonlar konusunun yönetimini ve bunlardan edinilecek gelirlerin paylaşımını top yükün düzenleyen kapsamlı bir çerçeve teşkil eder.
Stratejik karşılıklı anlayışa varılması ile Kıbrıslı Türklerin doğal gaz konularına katılımları meselesi görüşülebilir.
Kıbrıs sorununun çözülmesiyle birlikte, halen var olan ve kullanılmasına müsaade edilmeyen fon tarafından yönetilecek bir federal hidrokarbon fonu kurulacak.
Kıbrıs sorununun kapsamlı çözümünden sonra, Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti ve Türkiye, Uluslararası Deniz Hukuku temelinde MEB sınırlandırması hedefiyle müzakerelere başlayacak.
Sınırlandırma müzakerelerinin gidişatından bağımsız olarak, Kıbrıs sorununun kapsamlı çözüm anlaşmasının yürürlüğe girmesinden sonra Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti ve Türkiye, ekonomik ve teknik açıdan zemin olması kaydıyla (gerek kendi kullanımı gerek başka destinasyonlara aktarım için) doğal gaz boru hattının Türkiye’den geçmesiyle ilgili karşılıklı fayda anlaşması için müzakereye başlayacak.
Kıbrıs sorununun kapsamlı çözümüyle birlikte, federal Cumhuriyet, bölgedeki enerji planlamalarında Türkiye’nin katılımına dair herhangi bir engel taşımayacak.”
Habere göre Kiprianu son olarak, AKEL’in bu önerilerinin Türkiye ve Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından kabul edilmesi halinde, Türkiye ile Tatar’ın uzlaşılmış çerçeve içinde özlü müzakerelerin başlaması için işbirliği yapacaklarının garanti edilemeyeceğinin bilincinde olduklarını ancak buna rağmen Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in bu girift iki önerilerini dikkate almasını umduklarını söyledi.
Kiprianu “Bu önerimizin en azından ruhunun izlenmesi halinde bugünkü çıkmazın kırılması perspektifi olacağını umuyoruz” dedi.
