Ada’nın İngiliz sömürgesi olduğu 1878-1960 döneminde seçme seçilme hakkı bulunmayan kadınların bu hakka 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla kavuştuğu, anayasa hazırlıkları sırasında Rauf Denktaş’ın ilk andan itibaren kadınların seçme seçilme hakkından yana olduğu, Rum tarafının ise son ana kadar ayak sürüdüğü kaydedildi.

Politis Güney’de genel seçimin yapılmakta olduğu bugün kadınların seçme seçilme hakkını elde etmesiyle ilgili tarihi süreci Vasilis Protopapas imzası altında özetle şöyle aktardı:

“Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması zeminini oluşturan Zürih ve Londra Antlaşmalarının Şubat 1959’da imzalanmasıyla birlikte kadınların siyasi hakları gündeme geldi. Bir Karma Anayasa Komisyonu (Joint Constitutional Commission) anayasayı yazma görevi ile 12 Nisan 1959’da Ledra Palace otelde çalışmaya başladı. 6 Mayıs’ta Rum ve Türk hükümet temsilcileri anayasa önerilerini ayrı ayrı sundu. Themistoklis Çaços başkanlığındaki Rum heyetin planında sadece erkeklere ve 21 yaş üzerindeki kadınlara seçme hakkı tanınıyor, kadınlar en azından ilk beş yıl seçilme hakkından mahrum bırakılıyordu.

Nihat Erim başkanlığındaki Türk heyetin sunduğu planda ise seçme seçilme hakkında hiçbir cinsiyet ayrımcılığı yoktu, 101’inci madde bütün vatandaşların hak eşitlikleri ve özgürlükleri mutlak sağlanıyordu. Birkaç gün sonra İngiliz Vali Sir Hugh Foot ilk Başkan ve Başkan Yardımcısı’nın ve ilk meclis üyelerinin seçilmesi için yapılması gereken pratik düzenlemeler ışığı altında Komisyon’dan seçim bölgeleri ve seçim nitelikleri ilgili görüşlerini istedi. Komisyon bunları görüştü ve seçme yaşının 21 olmasında anlaştı. Çaços, anayasanın kadınların seçilmesini içermemesini kast ederek seçme-seçilme niteliklerine ‘engeller’ ve ‘indirimler’ önerdi, sonraki toplantılarda seçim yasası çerçevesinde görüşülmesini gündeme getirdi. Kıbrıs Rum tarafı görüş belirtmede çekimser kaldı ancak Kıbrıs Türk heyeti adına Rauf Denktaş derhal, kadın oyu lehine görüş belirtti.

8 Haziran’daki toplantıda heyetler ‘gerek erkekler gerek kadınlar oy kullanır” kuralında anlaştı ancak seçilme konusundaki ‘indirimin’ görüşülmesi alt komiteye havale edildi. Rum heyeti, kadınların seçilme hakkı konusunu sürekli erteledi ancak Kıbrıs Türk heyeti baştan itibaren kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesinden yana oldu.

Nihayet Karma Komisyon’un 29 Eylül 1959’da gerçekleştirdiği 45’inci toplantısında Rum heyet kadınların seçilme hakkına önceden getirdiği şerhlerde artık ısrar etmeyeceğini beyan etti.”