Kıbrıs’ın güneyi, Yunanistan ve İsrail arasında İsrail’in Beerşeba kentinde dün gerçekleştirilen üçlü zirvede “EastMed” doğal gaz boru hattı döşenmesi projesi konusunda uzlaşıya varılırken, resmi anlaşmanın 2019’da imzalanması öngörülüyor.

 

Fileleftheros gazetesi “Hayata Geçirmenin İlk Adımı – Kıbrıs-İsrail-Yunanistan EastMed Anlaşmasını İmzaladılar ve Onay İçin Avrupa Birliği’ne Gönderiyorlar – Üçlü Zirve İstikrar Çabası – Üçlü Zirveye ABD Desteği” başlıkları altında manşet ve iç sayfalarından geniş yer verdiği haberinde, Doğu Akdeniz doğal gazının Avrupa’ya taşınması planlarının ilk adımının dün gerçekleştirilen üçlü zirvede atıldığını yazdı.

Gazete, Kıbrıs’ın güneyi, Yunanistan ve İsrail arasında dün beşincisi gerçekleştirilen üçlü zirvede, üç ülke devlet başkanlarının EastMed projesine ilişkin anlaşmaya vardıklarını belirterek, ABD’nin ise söz konusu zirveye, İsrail Büyükelçisi David Friedman’ı göndererek projeye resmi onayını ortaya koyduğunu vurguladı.

Söz konusu anlaşmanın resmi hale gelmesi için AB’nin onayı ve dördüncü ülke olarak da İtalya’nın katılımının beklendiğini ifade eden gazete, anlaşmanın resmileşmesinin ardından ise 34,5 milyon Euro’luk kısmı AB tarafından karşılanacak ayrıntılı teknik çalışmaların başlayacağını aktardı.

Dünkü zirveyi diğerlerinden ayıran en büyük unsurun, ABD’nin desteği olduğuna dikkat çeken gazete, zirve sonrasında Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve ABD’nin İsrail Büyükelçisi David Friedman’ın açıklamalarına geniş yer verdi.

Nikos Anastasiadis üçlü zirve sonrasında düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, EastMed projesinin AB’nin enerji güvenliğine ve bölgeye büyük katkılar koyacak bir proje olduğunu belirterek ABD ve diğer bazı ülkelerin projeye müdahil olma isteklerinin bunun kanıtı olduğunu savundu.

Anastasiadis, İsrail ile AB arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi için Yunanistan’la birlikte çaba göstermeyi sürdüreceklerinin de altını çizdi.

İsrail Başbakanı Netanyahu ve Yunanistan Başbakanı Çipras da yaptıkları konuşmalarda, projenin sağlayacağı faydalardan bahsederek ABD’nin desteğinden duydukları memnuniyeti de dile getirdiler.

ABD’nin İsrail Büyükelçisi Friedman ise konuşmasında, üç ülkenin iş birliğinin Doğu Akdeniz’deki istikrarın temelini teşkil ettiğini ve projenin de bölgenin refah ve istikrarı için büyük önem taşıdığını ifade etti.

Friedman, Avrupa’nın enerji güvenliğini güçlendirecek ve alternatif enerji kaynağı sağlayacak projeye ülkesinin verdiği tam desteği vurgulayarak projenin başarıya ulaşması için bölgedeki tüm ülkeleri projeye katkı koymaya çağırdı.

İŞ BİRLİĞİ ANLAŞMALARI

Gazete, üçlü zirve sonrasında, üç ülke arasında hükümet güvenliği, akıllı şehir ve evler konularında, ikili düzeyde ise meteoroloji ve üst uzay konularında iş birliği anlaşmaları imzalandığını yazdı.

KIBRIS SORUNUNA YÖNELİK MESAJLAR

Gazete, Anastasiadis ve Çipras’ın konuşmalarında Kıbrıs sorununa da değindiklerini yazdı.

Habere göre Anastasiadis konuşmasında, Kıbrıs sorununa kalıcı ve fonksiyonel bir çözüm bulunmasının Kıbrıs’ı, yabancı ülkelere bağımlı olmaktan kurtararak, Müslüman ve Hıristiyanlar arasında din, kültür, dil ve ulusal iş birliği yapılabileceğinin örneği haline getireceğini savundu.

Anastasiadis ayrıca, Çipras ve Netanyahu’ya, ülkelerinin Kıbrıs sorununda izlediği ilkeli tutum ve Kıbrıs’ın güneyinin egemenlik haklarını engelsiz uygulamasına yönelik destekleri sebebiyle teşekkürlerini de dile getirdi.

Yunanistan Başbakanı Çipras ise konuşmasının Kıbrıs sorununa değindiği kısmında, Kıbrıs’ta garantileri ve Türk askeri varlığını ortadan kaldıracak kalıcı ve fonksiyonel bir çözüm gerektiğini ifade ederek Doğu Akdeniz’de, Ege’de ve Kıbrıs’ın güneyinde sözde Münhasır Ekonomik Bölgesinde uluslararası hukuka ve egemenlik haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini savundu.

Politis gazetesi ise konuya ilişkin haberini “İki Yıl İçerisinde Göreceğiz – EastMed: Araştırma Mart’ta – Bir Sonraki Zirve Şubat’ta Girit’te – EastMed’in Sürdürülebilirliğinin Tespiti 2021’i Bulacak” başlıkları altında okuyucusuna aktardı.

Gazete, dün İsrail’deki üçlü zirvenin siyasi açıdan önemli addedilmesine karşın doğal gaz boru hattının döşenmesini daha olası kılmadığı, dün imzalanan anlaşmanın AB’den onay almasının sadece, projeye başvuracak özel şirketlerin faaliyet gösterecekleri hukuki çerçeveyi belirleyeceğini yazdı.

EastMed projesinin ekonomik ve teknik açıdan sürdürülebilir ve mümkün olup olmadığının ancak FEED (Front End Engineering Design) isimli ayrıntılı teknik araştırma sonrasında kesinleşeceğini vurgulayan gazete, bu raporun hazırlanmasına 2019 yılında başlanacağını, raporun ise başlanma tarihinden ancak iki yıl sonra hazır olabileceğini belirtti.

Gazete, FEED raporunun tamamlanması ve her şeyin olumlu olması durumunda bile, doğal gaz kaynaklarından aktarılacak gazın satışının ve gaza talebin ekonomik açıdan faydalı olup olmadığının tespiti için gerekli olan “Nihai Yatırım Kararı (Final Investment Decision)” raporunun da hazırlanması gerekeceğini vurguladı.

Önümüzdeki haftalarda FEED raporunun hazırlanması için ihaleye çıkılmasının beklendiğini belirten gazete, proje kapsamında boru döşenecek deniz bölgelerinin İtalya’yı da kapsadığını, İtalya’nın dün varılan uzlaşı metninden haberdar olduğunu ve destek verdiğini, 2019 yılında Girit’te gerçekleştirilecek zirvede İtalya’nın da yer almasının beklendiğini atlardı.

Gazete, zirve sonrası yapılan açıklamalara da haberinde yer verdi.

Diğer gazeteler ise konuya ilişkin haberlerini şu başlıklarla yansıttılar:

Alithia: “Üçlüye ‘USA Bless’ (ABD Kutsaması) – EastMed İçin İmzalara Bir Adım Daha Yakın”

Haravgi: “EastMed’de Uzlaştılar Ancak İmzalamadılar – ABD’den Destek – AB’nin de Onayı Bekleniyor”

(TAK)