Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Crans Montana’dan sonraki en kritik randevusu bu akşam Berlin’de gerçekleşiyor.
Görüşmenin “gayrı resmî” niteliğine yani bağlayıcılığı olmadığına sıklıkla vurgu yapıldığına işaret eden gazeteler, kesin çöküş ilanı dahil bütün olasılıkların açık olduğuna işaret ettikleri manşet haberlerinde Kıbrıs sorunuyla ilgili bir prosedürün ilk kez bir AB başkentinde yapılacak olmasına dikkat çekti.
Gündemi açık ve referans şartlarında mutabakat açısından bağlayıcılığı olmayan görüşmenin saat 19.30’da (Kıbrıs saati ile 20.30) başlamasının beklendiğine dikkat çeken Politis, liderlerin, bundan sonra atılacak adım konusunda kartlarını açması, Genel Sekreter’den de müzakerelerin yeniden başlaması için prosedürel çözüm bulması gerektiğine işaret etti.
Gazete haberi manşetten “Çıkmazın Kaldırılması İçin Guterres’in Zamanı… Genel Sekreter’in, Müzakerelerin Yeniden başlaması İçin Prosedürel Çözüm Bulması Gerekiyor… Jane Holl Lute Üçlü Görüşme Öncesinde Müzakerecilerle Görüşecek” başlık ve spotlarıyla aktardı.
Habere göre, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis Berlin’e, Rum Sözcü Prodromos Prodromu, Başkanlık Müsteşarı Vasilis Palmas, Rum Müzakereci Andreas Mavroyannis, Siyasi Büro Müdürü Kiriakos Kuros ve Diplomatik Büro üyesi Pandelis Palmas’tan oluşan kurmaylarıyla birlikte gitti.
Anastasiadis’in bu akşamki görüşmeye, referans şartlarında anlaşma ve hatta garantör güçlerin de katılımıyla derhal gayrı resmî konferans çağrılmasına olanak tanıyacak verilerin kesinleştirilmesine izin verecek olumlu sonuçlar elde etme beklentisiyle katılacak. Rum tarafı halihazırda bir anlaşma için zemin bulunduğuna ve bunun da, 9 Ağustos’taki gayrı resmî görüşmelerinde Akıncı-Anastasiadis’in görüştüklerinde gizli olduğu görüşünde.
RUM TARAFI OLUMLU OY VE VEYA SİYASİ EŞİTLİK DÜZEYİNDE HERHANGİ KESİN VE BAĞLAYICI İFADE OLMAYACAĞI İNANCINDA
Gazete, görüşmenin önemli bölümünün, taraflardan her Genel Sekreter’e sunduğu rapor tahtında ifade ettikleri zemininde prosedürün nasıl ilerleyeceği esasında olmasının beklendiğini yazdı, özetle şöyle devam etti:
“Kıbrıs Rum tarafı, taraflar arasında bugüne kadar varılan mevcut yakınlaşmalar ötesinde, bir olumlu oy ve/veya siyasi eşitlik düzeyinde herhangi kesin ve bağlayıcı ifade olamayacağı inancındadır. Bu, BM’de zemin kazanıyor görünen bir şeydir ancak bu noktada net bir ifade olması için baskı yapılması ihtimali de göz ardı edilmiyor. 9 Ağustos referans şartları açısından yegâne sınır çizgisi olsaydı, anlaşma hâlihazırda başarılmış olacaktı.”
Alithia manşet haberini “Crans Montana Döneminden Sonra Kıbrıs Sorunu Açısından En Kritik Randevu Bu Akşam Saat 20.30’da Berlin’de… Üçlü Başlangıç Mı Son Mu?... Genel Sekreter Bu Akşam İki Liderden Referans Şartlarına Dair Anlaşma Elde Edemezse Çabanın Kesin Çöküşünü İlan Etmesi Kuvvetle Muhtemel… İki Liderin Bu Akşam Geçmesi Gerekecek Başlıca Test, Referans Şartları Konusunda” başlık ve spotlarıyla aktardı.
Bu akşamki görüşmeden çıkacak sonucun belki BM’nin ve uluslararası toplumun Kıbrıs sorununa nihai bir hal çaresi bulma çabalarının akıbetinin de belirleneceğine dikkat çekilen haberde, BM’nin haftalardır ‘Sabır tükendi. Uluslararası unsur, Kıbrıs sorunuyla ilgilenmekten ve müdahil taraflarda malum tezlerini değiştirerek ortak bir zeminde buluşmak için gerekli hazırlığı görmemekten yoruldu mesajını verdiği’ hatırlatıldı.
Görüntünün bu akşamki yemekte değişmemesi halinde Guterres’in bu çabasının kesin çöküş işaretini vermesi, Jane Holl Lute’u geri çekmesi ve bundan sonrası için Güvenlik Konseyi’ne yönelmesi riskinin bariz olduğunu belirten gazete, bunun en kötü senaryo olduğunu, iki liderin durumun kritikliğinin bilinciyle, bu akşam Genel Sekreter’e her zamankinden farklı bir şey göstererek, bu senaryoyu bozabileceklerini yazdı.
GÖRÜŞMEYE BİR NOKTADA İKİ MÜZAKERECİ VE LUTE DA KATILABİLİR
Haberde, Kıbrıs saatiyle 20.30’da başlaması beklenen yemekli görüşmeye Genel Sekreter ve iki liderin katılması planlandı ancak bir ara iki tarafın müzakerecileriyle Lute’a görüşmeye katılmaya çağrılabileceğine işaret edildi.
Fileleftheros “Bütün Olasılıklar Açık…. Başkan, Prosedürün İlerlemesi İçin Genel Sekreter İle İşbirliğine Hazır… Akıncı, Yol Haritası İstiyor” başlıklı manşet haberinde çalışma arkadaşlarını kaynak gösterdiği Anastasiadis’in, Berlin’e, bütün olasılıklara hazırlıklı ve özellikle Genel Sekreter’in önerilerini kabul etmeye hazır gittiğini yazdı.
Anastasiadis’in referans şartlarında mutabakata ve beşli bir konferansa hazır göründüğünü yazan gazete, “Bu gecenin nasıl gideceği ve nihai sonucunun ne olacağına dair anahtar, görüşmeyi tamamen gayrı resmî tutmak isteyen BM genel Sekreteri’nin icraatlarına bağlı olacak. Gayrı resmî olacak, yani bağlayıcılığı olmayacak diyalogda iki liderden, anlaşma olan noktaları almak isteyecek ki ilerleyebilsin” ifadelerine yer verdi.
SİYASİ PARTİLER “DİKKAT” İSTEDİ
Aynı gazete, Rum siyasi partilerinin bu akşamki yemekli görüşme arifesinde “dikkatli olunması” telkininde bulundukları açıklamalar yaptığını yazdı.
Habere göre, AKEL Kıbrıs sorununda kritik bir dönemde olunduğunu ve uzlaşılmış iki bölgeli iki toplumlu BM tarafından belirlenen siyasi eşitliği bulunan federasyon zemininde istikrarlı olunmasını gerektirdiğine işaret ettiği açıklamasında özetle şunları kaydetti:
“İki toplum liderinin görüşmesine birkaç saat kala, engellerin aşılması ve özlü müzakere yolunun açılması için referans şartlarında anlaşma olması ümidimizi dile getiriyoruz. Berlin’deki görüşmede sonucun nereye varacağını kimse öngöremez. Ancak Türkiye’nin yasadışı faaliyetleri ve zaman zaman yaptığı kabul edilemez ve kışkırtıcı açıklamaları bizi pasivize etmemelidir çünkü bu, Türk projelerine hizmet eder. Zamanın, Kıbrıs Türk toplumunda Nisan’da yapılacak seçime kadar boşa gitmesine de müsaade edilemez çünkü -Kıbrıs Rum toplumu olarak- federasyon çerçevesinde var olma idealini reddeden, bölünmenin kalıcılaşması ve iki devlet çözümü için çalışacak bir Kıbrıslı Türk ile karşı karşıya kalabiliriz.”
EDEK, Anastasiadis’in görüntüde gayrı resmî olacak bir görüşmeye katılacağını, bunun da tehlikelere gebe olduğu görüşünü ortaya koyduğu açıklamasında “Başkan’ın ve çalışma arkadaşlarının ortaya çıkabilecek ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamını zora sokabilecek her türlü olağanüstü duruma karşı yeterince hazırlıklı olmasını umuyor ve diliyoruz” ifadesine yer verdi.
Ekologlar, Kıbrıs müzakerelerinin “ancak Türk uzlaşmazlığının aşılması ile ilerleyebileceği” iddiasını ortaya koyduğu açıklamasında, “ Türkiye Münhasır Ekonomik Bölge içerisinde faaliyet gösterirken ve sahte devlet kapalı Maraş’ı iskana açmakla tehdit ederken Anastasiadis, Kıbrıs sorununda bundan sonra atılacak adımları nasıl görüşebilir? Türk uzlaşmazlığı daha önce hiç olmadığı kadar yoğunken müzakerelerin yeniden başlayacağını nasıl öngörebiliriz?” dedi.
Vatandaşlar İttifakı ise olguların, mevcut şekliyle, iyimser olmalarına olanak tanımadığını belirttiği açıklamasında, “Başkanın, kamuoyu önünde dile getirdiği tezlerde istikrarla durmasını ve özellikle Türkiye’nin Kıbrıs MEB’inde sondaj yaptığı bir zamanda, gerekli ön hazırlık olmadan resmî veya gayrı resmî bir beşli konferansa sürüklenmemesini diliyoruz” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Berlin’e hareketi öncesinde Ercan Havaalanı’nda yaptığı açıklamayı Fileleftheros “Akıncı: Açık Gündemle Berlin’e… Kıbrıslı Türk Lider Bundan Sonraki Adımları Görüşeceklerini Söyledi” ; Alithia ise “Mustafa Akıncı: Bir Yol Haritası İçin Açık Gündemle Gidiyoruz…. Çözüm Yolunu Gösteren Malzeme Birikti” başlıklarıyla verdi.
