Sağlık Bakanı Ali Pilli, Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulunda yaptığı konuşmada ülkede son 24 saatte korona virüs ile ilgili rakamları açıkladı.
Bugün, 317 yeni test yapıldığını ifade eden Pilli, testler sonucunda pozitif vakaya rastlanmadığını duyurdu.
Pilli'nin Mecliste yaptığı konuşmanın tamamı şu şekilde:
"Sayın Başkan, değerli milletvekilleri;
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi, kurulduğu günden bugüne kadar pek çok tarihi ve kritik olaylarla karşı karşıya kalmış ve tüm toplumu ilgilendiren böylesi kritik süreçlerde birlik olmayı başarmıştır.
Bu nedenle sözlerime başlamadan önce bu sürece katkı koyan tüm vekil arkadaşlarım da dahil olmak üzere herkese teşekkür etmek isterim.
Sayın Başkan değerli milletvekilleri...
Küresel bir krizle karşı karşıyayız... Şu an bu sıralarda oturan ve görev yapan hiç kimse böyle bir süreç ne görmüş ne de yaşamıştır.
Dünya da aynı durumdadır. Hiç beklenmedik bir anda, beklenmedik küresel bir krizle karşı karışıya kaldık.
En gelişmiş ülkeler dahi, bu süreci inanılmaz kayıplar vererek yaşıyorlar. Sağlık sistemleri, ekonomileri son derece gelişmiş olan ülkeler, şu anda yaşananlar karşısında çaresiz kalmış durumdadırlar...
Umuyorum en kısa sürede, tüm dünya insanları, bu yaşananları atlatır ve dünyamız, insanlık, yaşanan bu süreçten gerekli dersleri de çıkararak, normal yaşama döner.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Hepimizin bildiği gibi, Aralık 2019’da Çin’in Wohan kentinde korona virüs salgını başlamış ve Dünya Sağlık Örgütü, 11 Mart 2020 tarihinde koronavirüsü pandemi olarak ilan etmiştir.
Bakanlığımız COVID daha, pandemi ilan edilmeden önce, olası bir salgına yönelik hazırlıklarına Aralık 2019’da başlamıştır.
Bu bakanlığımızın konuyu ne kadar ciddiyetle ele aldığını açıkça ortaya koymaktadır.
Hastalığın seyrinin yakın takibi ve hastalıkla ilgili verilerin Dünya Sağlık Örgütü aracılığı ile toplanmaya başlamasının ardından, Bakanlığımız, 23 Ocak 2020’de Temel Sağlık Hizmetleri Dairesi çalışmaları ile Bulaşıcı Hastalıklar Yasası uyarınca Sürveyans Komitesini oluşturmuş ve salgın riski ile birlikte yapılması gereken hazırlıkları değerlendirmiştir.
Bu toplantıda; riskin mevcut olduğu ve tıbbi hazırlıkların yanında paydaş kurumların da tedbirler alması gerektiğine karar verilmiştir.
- 24 Ocak 2020 tarihinde Tabipler Birliği Başkanı, Bakanlığın Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanları ve Sivil Havacılık Dairesi Müdürünün katılımıyla yapılan toplantı o dönemde basına da duyurulmuştu.
- 26 Ocak 2020 tarihinde, Üniversite temsilcileri ile COVID-19 Mücadelesine yönelik yabancı öğrencilerin durumunu değerlendirmek üzere yeni bir toplantı yapılmıştır.
Toplantıya katılanlara şüpeli vaka tanımı anlatılmış böyle bir vaka ile karşılaştıklarında nasıl davranmaları gerektiği konusunda bilgilendirmeler yapılmıştır.
Üniversitelerimiz, riskli bölgelerden gelecek olan öğrencilerle ilgili izolasyon isteyebileceğimiz konusunda uyarılmış ve bunun için hazırlık yapmaları talep edilmiştir.
Bu arada maske, kişisel koruyucu ekipman ve kit alımı ile ilgili çalışmalar hemen başlatılmış, gerekli stoklar Ocak ayında yapılmıştır.
Bunlara ek olarak Ercan Havalimanında Sivil Havacılık Dairesi, Havaalanı Polisi, Gümrük Dairesi Müdürü ile, havaalanı ve gümrüklerde alınması gereken tedbirler yerinde görüşülmüş ve bu tedbirlerle alakalı ihtiyaç duyulacak ekip ve ekipmanın sağlanması yoluna gidilmiştir.
Dünyadaki gelişmeler doğrultusunda;
- 28 Ocak 2020 de toplanan Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesinde salgın, Bakanlığımızın öncülüğünde, Temel Sağlık Hizmetleri, İlaç Eczacılık,Yataklı Tedavi Kurumları daireleri, Tabipler Birliği, Veteriner Dairesi temsilcisi, Sivil Havacılık Dairesi Müdürü, Sivil Savunma Müdürü, Enfeksiyon Hekimleri, Yakın Doğu Hastanesi Enfeksiyon bölümü temsilcisi, Belediyeler Birliği Temsilcisi ve Eğitim Bakanlığı Temsilcisinin katılımıyla her boyutuyla birkez daha ele alınmış, ülkemizde ortaya çıkabilecek covid-19 krizinin mücadelesinde yapılması gerekenler çeşitli paydaşlarla istişare edilmiştir.
Bu toplantıda alınan kararlar uyarınca ;
Dünya Sağlık Örgütü’nün hastalığın tespiti adına önerdiği ateş ölçümleri için; Ercan Havalimanına Termal Kamera kurulmuş. Bu kameralar daha sonra artırılarak kademeli bir şekilde deniz limanlarına da yerleştirilmiştir.
Havalimanında, olası vakaların nasıl saptanıp izleneceğini belirten, Ambulansla taşıma, Havaalanında İzlenecek Yol ve Vaka takip Algoritması Bakanlığımız uzmanlarınca hemen hazırlanmış ve devreye sokulmuştur.
Korona Virüsü olası vakalarının bildirimi için hemen özel bir COVID Çağrı Merkezi oluşturulmuş, öncelikle 2 adet GSM telefon devreye sokulmuştur. Daha sonra bu merkez santralleştirilmiş ve daha çok çağrıya olanak verecek kapasiteye ulaştırılmıştır. Bugün bu çağrı merkezi günde ortalama 100’ü aşkın çağrıya cevap vermektedir.
Daha hiç bir vaka görülmeden, Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesinde negatif basınçlı 6 yataklı Yoğun Bakım üniteli ve 22 yatak kapasiteli dünya standartlarında bir COVID Karantina özel birimi oluşturulmuştur.
Halkı COVID hastalığına karşı bilinçlendirme çalışmaları bağlamında gerekli broşür ve posterler hemen hazırlanmış, bunlar gerek basın, gerek sosyal medya gerekse Giriş Kapıları, hastaneler ve Sağlık Merkezlerine asılarak, halk COVID’e karşı bilgilendirilmiştir.
Dünya Sağlık Örgütünce sürekli güncellenen COVİD verilerine paralel olarak, sağlık çalışanlarımız için Vaka Yönetim Rehberi de eş zamanlı bir şekilde güncellenmiştir.
Tüm bunlara ek olarak; Ocak ayı sonunda ilk acil durum ve afet yönetimi ile ilgili toplantı başbakanlıkta gerçekleştirilmiştir.
Bu toplantıda BNDH dışında ayrı bir karantina merkezi oluşturulması gerektiği belirtilmiş ve bununla ilgili Hükümetten gerekli bütçe talebinde bulunulmuştur.
Olası bir ihtiyaca yönelik Pandemi Hastanesi Avam Projesi Aralık 2019 ayında hazırlanmış ve bu toplantıda ilk kez masaya konulmuştur. Konu ile ilgili Bütçe olanakları çerçevesinde değerlendirmeler yapılmıştır.
COVID-19 Mücadelesi kapsamında; 3 Şubat 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığında düzenlenen iki toplumlu Sağlık Teknik Komitesinde kararlar alınmış ve hepsi bakanlığımızca yerine getirilmiştir.
Bu komitenin aldığı kararlar arasında ;
- Girne ve Mağusa Limanlarına da termal kamera konulması,
- Yapılan broşürlere ek olarak kamu spotlarının da hazırlanması gibi konular vardı.
Bakanlığımız üretilen tüm kararları hemen hayata geçirmiş ve işbirliği içerisinde çalışma gayretinde olmuştur.
7 Şubat 2020 tarihinden itibaren ;
Posterlerin dışında TV’de yayınlanmak üzere kamu spotları da hazırlanmış, tüm kara, hava ve deniz kapılarında broşür dağıtımına geçilmiş ve ilerleyen günlerde sınır kapılarında ateş ölçüm ekipmanları kurulmuştur.
COVID Mücadelesi bağlamında ;
27 Şubat 2020 tarihinde Ercan Hava Limanında Corona Virüs ile ilgili alınabilecek ek önlemler toplantısı gerçekleştirilmiştir.
Toplantıya temel sağlık müdürü , temel sağlık hizmetleri Başhekimi, Sivil Havacılık Dairesi Müdürü, Ercan Güvenlik Amiri, T&T Havalımanı İşletme Müdürü, Türk Hava Yolları Ercan İstasyon Müdürü ve Pegasus Hava Yolları Ercan İstasyon Müdürü de katılmış ve ek tedbirlerin uygulanmasına hemen başlanmıştır.
Sayın Başkan değerli milletvekilleri ;
Hatırlanacağı üzere, tüm bu hazırlıklar devam ederken, 28 Şubat 2020 tarihinde Lefkoşa Devlet Hastanemizde bir yangın çıkmıştır.
Karantina merkezi olarak ayırdığımız Nöroloji servisinde bir hasar olmasa da birçok servis kullanılamaz hale gelmiştir.
Tüm bu telaşa rağmen Sağlık Bakanlığı COVID’le ilgili tedbirleri almaya devam etmekten geri durmamış ve ayni gün İtalya ve İran’dan yolcu girişinin durdurulması için sivil havacılık dairesi ile temasa geçilmiş ve girişler durdurulmuştur.
Zaten herkesin bildiği üzere, bu kapsamda bakanlar kurulumzca ülkeye girişlerle ilgili önlemler artırılmış ve bugün ülkemize KKTC vatandaşlarının haricindeki tüm girişler durdurulmuştur.
Sayın Başkan değerli milletvekilleri;
Aralık ayında konuya karşı geliştirdiğimiz ciddi yaklaşımımızdan bir an bile ödün vermedik.
4 aydır ortaya koymuş olduğumuz bu ciddiyet sayesindedir ki, bugün pek çok avrupa ülkesinin içine düşmüş olduğu durumlara düşmedik. Umuyorum gerek hükümet olarak, gerekse muhalefetin de desteği ile aynı ciddi duruşumuzu devam ettirecek ve bu küresel krizi hep birlikte atlatacağız, hep birlikte başaracağız, hep birlikte iyi olacağız.
Sayın Başkan değerli milletvekilleri;
Güney Kıbrıs’ta ilk covid vakası görülür görülmez bakanlar kurulumuz derhal olağan üstü toplanmıştır. O günden bugüne Sağlık Bakanlığının ve Bakanlığımıza bağlı bilim kurullarının ortaya koyduğu öneriler ışığında hepimizin bildiği gerekli kararlar üretilmiş ve üretmeye de devam etmektedir.
Ülkemizde ilk covid vakası 10 Mart 2020 tarihinde Salamis otelde tesbit edilmiştir. Bakanlığımızın hazırladığı protokoller çerçevesinde ilk tespitle birlikte hemen ayni uçakla adaya gelen turistler kaldıkları otellerde karantinaya alınmış ve testleri yapılmıştır.
14 günlük karantina izlemleri süresince 31 alman turistte daha aynı hastalığa rastlanmıştır. Bunların 5’i hastanede izlenmiş, 3’ü taburcu olmuş, 2’si ne acıdır ki hayatını kaybetmiştir. Buradan hepsine Allah’tan rahmet diliyorum.
Saptanan bu ilk vakaların tedavilerine, Lefkoşa Devlet Hastanesi’nde daha Ocak ayında oluşturduğumuz Corona Karantina Merkezi’nde başlanmıştır.
Daha önce de belirttiğim gibi bu konu ile ilgili yol haritamız daha ülkemizde vaka görülmeden hazırlanmış durumdaydı...
Bu bağlamda, ilk olarak COVİD merkezi haline zaten getirilmiş Nöroloji bölümünün, yetersiz kalması durumunda yine hazırda tuttuğumuz üroloji bölümünü, onun yetersiz kalması durumunda, ayaktan tanı merkezini ve kademeli bir şekilde diğer bölümleri de COVID merkezine dönüştürmek için tüm hazırlıklarımız yapılmıştı.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Hatırlanacağı üzere, o dönemde Alman yetkililerle hemen temasa geçip, vatandaşlarının ülkelerine dönmesi ile ilgili bir talepte bulunmuştuk. O dönemde bu konu ile ilgili muhataplarımız bu talebimize olumlu yanıt vermemiş ve vatandaşlarını almayı reddetmiştir.
24 Mart’ta turist kafilesi yapılan girişimlerle ülkelerine geri gönderilmiştir. Garantina sürecinin başlaması ile birlikte bu süreçte hiçbir sağlık personeline hastalık bulaşmamıştır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Görülen ilk turist vakası üzerine, Bakanlığımızın talebi doğrultusunda Bakanlar Kurulumuz tüm Charter seferlerin durdurulması kararını da üretmiştir. Verilen bu yaşamsal karar, bugün ülkemizde hastalığın seyrini de önemli derecede etklemiştir.
12 Mart’ta yine Bakanlığımızın talebi doğrultusunda çıkarılan bir emirname ile eldiven maske ve dezenfektanlar denetime tabii mallar kapsamına alınmıştır.
13 Mart 2020 tarihinde çıkarılan bir tüzükle 30 gün boyunca bulaşıcı hastalık yayılımını önlemek için tüm yeni çalışma ön izin başvuruları durdurulmuştur.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Ülkemizde ilk vakanın görülmesinin ardından Karantina hastanesi konusu da çok boyutlu olarak ele alınmış ve tartışılmıştır.
Yangın sonrası Lefkoşa Devlet Hastanesi’nin pek çok birimi kullanılamaz hale gelmişti. Hatırlanacağı üzere ameliyathaneleri, kalp damar cerrahisi servisi, yoğun bakım ünütesi, ve genel yoğun bakım kullanılmaz haldeydi. Bir anjiyo aletimiz tamamen yanmış, diğer ise kullanılamayacak kadar hasar görmüştü. Tüm bunları değerlendirdik.
Diğer yandan hastalığın seyrine karşı ihtiyatlı duruşumuz da bizi Lefkoşa Devlet Hastanesi’ni pandemi hastanesi ilan etme noktasına getirmiştir.
Zira dünyada hastalık ve vaka adedi oldukça yoğun görülmekteydi.
Lefkoşa BNDH Pandemi hastanesi olarak ilan edilince, zaten yangın nedeni ile yapılan bir protokol gereği kullanılmakta olan Kolan Hastanesi’nin Lefkoşa’daki diğer hastalar için kullanılmasına devam edilmesine de karar verildi.
Kolan Hastanesi’nin yetersiz kaldığı her durumda sevklerimiz yapılmıştır ve yapılmaya devam etmektedir.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Hastalıkla mücadele ederken, sağlık altyapımızı geliştirme çalışmalarını da eş zamanlı sürdürmeye devam ettik...
İlk olarak nöroloji servisini 22 yatağa göre hazırlamıştık.
Daha sonra, Göğüs hastalıkları Sevisindeki 22 yatak için de yoğun bakım alt yapısını hazırladık.
Şu an gerektiğinde 22 yataklı yoğun bakım ünitesine dönüşecek şekilde hazır bekletilmektedir.
Enfeksiyon hastalıkları servisinin 20 yatağı için de aynı çalışmalar başlatıldı ve tamamlandı.
Bu rakamlar 42 günde 42 ekstra yoğun bakım yatağı hazırladığımız anlamına geliyor ki bu önemli bir rakamdır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
12 Mart’ta ilk yerel vakamıza rastladık. Yerel vakalarımızın başlaması ile birlikte çağrı merkezi ve temaslı takip ekibi hemen güçlendirildi.
8 Kişiden oluşan temaslı takip ekibi pozitif olan her hastanın temaslılar listesini oluşturup 24 saat içinde onlara ulaşılıp hem izole çalışmalarını, hem numune alma çalışmalarını, hem de diğer faaliyetlerine devam etti.
Temaslı takip ekibimiz bugüne kadar hastalara ait 1000 civarında temaslı kişiyi günlük olarak izleyip testlerini yaptırmıştır.
Mevcut hastaların %80’i temaslı takibi sonucu tesbit edilmiştir. Bu da temaslı takibinde ne kadar önemli bir yol aldığımızın en somut göstergelerinden biridir.
Karantina otellerinde de pozitif vakalara rastlanmıştır. Onların da tedavileri hala sürmekte, her vakanın temaslı takipleri ise aksatılmadan yapılmış durumdadır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
13 Mart 2020 tarihinden bugüne halkın Corona Virüsten korunması ve etkili önlemler alarak konunun kontrol altında tutulmasını sağlamak amacı ile, gerek belediyelerimiz, gerek temel sağlık ekiplerimiz gerekse Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı ile bir dizi çalışmalar yürüttük.
Bu bağlamda toplu kullanıma açık olan ve halkın yoğun olarak kullandığı birçok alan temizliği yaptırılarak püskürtme yöntemi ile dezenfekte işlemleri gerçekleştirilmiştir.
Cezaevi, yurtlar, askeri birlik gibi toplu yerlerde uyulması gereken kurallara ilişkin genelgeler yayınlanıp ilgili kurumlara destek sağlanmıştır.
14 Mart 2020 tarihinden itibaren,
Adamıza hava, deniz ve kara yollarından gelen kişilere Bakanlığımızın talebi ve Bakanlar Kurulumuzun almış olduğu karar uyarınca ev karantinası uygulanmıştır.
Dünyanın başarılı örneklerinden de esinlendik.
Süreç içerisinde kademeli olarak kara, deniz ve haval kapılarımızı kapattık. Gelen vatandaşlarımızı sağlık kontrolü ve 14 günlük izolasyon tedbirleriyle ülkemize kabul ettik. Bu arada uçuş yasağı ve sınır kapatması uyguladığımız ülkelerdeki vatandaşlarımızı tahliye etmek üzere operasyonlara da gerçekleştirdik.
Ülkede bugüne kadar ev karantinası uygulanan kişi sayısı 3084 kişidir.
Dünya uygulamaları ve bilimsel yayınlardan hareketle, bu kişiler bakanlık tarafından telefonla aranarak bakanlığın 7 gün daha karantina sürelerinin uzatılması tavsiye kararı kendilerine aktarılmıştır.
18 Mart 2020 tarihinden sonra Sağlık Bakanlığı’nın tavsiyeleri üzerine bakanlar kurulu kararıyla adaya hava, deniz ve kara yolu ile giriş yapanların karantinalarının devletin gözetiminde oluşturulacağı merkezlerde yapılmasına kararı verilmiştir.
Bu kapsamda; bugüne kadar 1834 kişi devlet gözetiminde karantina altında tutulmuştur.
1324 kişi karantina sürelerini bu merkezlerde tamamlamışlardır.
Halen 510 kişi de oluşturulan bu merkezlerde karantinalarını geçirmektedirler.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Ülkemizde ilk vakaya rastlanmasından bugüne 42 gün geçmiştir.
Bu süre zarfında gördüğünüz gibi, pek çok tedbir kararının altına imza atılmış, pek çok eksik giderilmiş, pek çok eksiğin giderilmesi adına da gerekli girişimler yapılmıştır.
Bu bağlamda ; Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi düzenli olarak toplantılarına devam etmiş ihtiyaç duyulan tüm kararları doğru zamanda üretmiştir.
Yanan Hastanemiz bu süre içerisinde normal hastalara hizmet vermeye başlayacak duruma da getirilmiştir. Lefkoşa Devlet hastanemiz ameliyathaneleri yapılmış, binası boyanmış, gerekli havalandırma çalışmaları yapılarak eski durumunda da daha iyi bir duruma getilmiştir.
Dün itibarı ile kurullarımızın ürettiği kararlar doğrultusunda ve hastalığın seyrinin de iyi gitmesi üzerine, gerekli izolasyon tedbirleri de alınarak, hastanemizin bağımsız bazı bölümleri pandemi için, bazı bölümleri ise normal vakalar için kullanılmaya hazır hale getiriliyor.
Bu durumda hastane içerisinde yaklaşık 150 yatağımız pandemiye ayrılmış olacaktır.
Hastanemizin geriye kalan kapasitesi ise normal hastalara hizmet vermeye başlamıştır.
Bu arada bu süreç içerisinde ventilatör ihtiyaçlarımızın karşılanması adına da girişimler yaptık.
Sürecin başında 36 olan ventilatör sayımızı, toplamda 33 adet yapılan bağışın, 8’ini teslim alarak önce 44’e, 50 adet ihale yoluyla yapılan alımın 10’unu teslim alarak şu anda 54’e yükseltmiş durumdayız.
Geriye kalan ve Bağışlanan 25 adet, İhaleyle çıkılarak alınan 40 adet ve AB tarafından hibe edileceği sözü verilen 40 adet ventilatörü de devreye soktuğumuzda toplam 105 adet daha ventilatörü devreye sokmuş olacağız. Bunların devreye girmesinin kademeli şekilde olacağını öngörüyor ve planlarımızı ona göre revize ediyoruz.
Tüm bunların eklenmesi ile birlikte elimizdeki toplam aktif ventilatör sayımız, 159’a ulaşacaktır.
Şunu hemen eklemek istiyorum, bugün itibarı ile yoğun bakımda yatan, ventilatör kullanan kritik durumda olan bir hastamız bulunmamaktadır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ;
Dilerseniz size rakamlarla bazı istatistiki verileri de açıklamak istiyorum ;
Bugün itibarı ile vaka sayımız 108,
Tedavisi devam eden hasta sayısı 19
Toplam Taburcu edilen hasta sayımız 85
Toplam kaybedilen vaka sayısı 4
Toplam yapılan test sayımız şu an itibarı ile 7 bine ulaşmıştır. Bu veri elime şu an ulaştırılmıştır.
