Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda, 2020 Yılı Mali Bütçe Yasa Tasarısı oy çokluğuyla kabul edildi.

 Genel Kurul’da 2020 yılı bütçesi 8 milyar 824 milyon TL olarak kabul edilirken, bütçeye 28 kabul 10 ret, 2 çekimser  oyu verildi. 10 milletvekili de oylamaya katılmadı.Meclis’in 10 gündür süren bütçe görüşmeleri de böylece  tamamlanmış oldu.

ÖZYİĞİT

Bütçenin geneli üzerindeki  görüşmeler sürerken  söz alan  TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit  bütçe üzerindeki değerlendirmesini “Göstergeler iç acıcı değil” ifadeleriyle yaptı.

Enflasyon oranı konusunda İstatistik Dairesi Başkanı’nın açıklamalarını eleştiren Özyiğit, “Bu açıklamalar gerçekçi değil. Vatandaş eve ekmek götürmekte zorlanıyor. Maaşlar eridi. Tıpkı bu bütçenin eridiği gibi…” dedi.

Bütçenin 2020’yi gerçekçi bir noktaya taşıyamayacağını belirten Özyiğit, mali protokole de değinerek bu konudaki açıklamaların yeterli olmadığını söyledi.

Özyiğit, “Hükümetin kurulmasıyla Türkiye’den kaynak akışı başladı mı? Öngörülen 750 milyonun gelmesini bırakın savunma harcamaları ile ilgili ödemenin gelip gelmediği ile ilgili de açıklama yok” şeklinde konuştu.

2020 bütçesinin 2019’a göre gerilediğini ileri süren Özyiğit, “Öngörülen rakamlar gerçekçi değil. Bütçe ciddi şekilde küçülmekte” dedi.

Özyiğit, KKTC’nin Türkiye’ye ve iç kaynaklara önemli boyutta borcu olduğunu dile getirerek, “Bütçenin yüzde 80’i maaş, ücret ve transferlere gidiyor ama hükümet kamu reformunu hala buraya getirmiyor…” dedi.

Ülkeye giriş-çıkışların Daimi İkamet ve Vizeler Tüzüğü ile kontrol edilemeyeceğini kaydeden Özyiğit, Vatandaşlık Yasasının gündeme getirilmesini istedi.

Özyiğit, Belediyeler Reformu’nu, Kamu Reformu’nu önemsediklerini ifade ederek, belediyelerin ocak ayından itibaren ciddi sıkıntıya girebileceğini vurguladı.

Jeneratör alımı konusunda da hassas olduklarını dile getiren Özyiğit, sürecin ötelendiğini savundu, “Bir an önce ihaleye çıkılması gerek. Önümüzdeki 2 yıl içinde enerjide ciddi sıkıntı yaşanabilir. Boş vaatlerle toplumu aldatmayın” dedi.

İmar planının uygulanıp uygulanmayacağının hala belli olmadığını, hükümet ortaklarının farklı görüşlerde olduğunu kaydeden TDP Genel Başkanı, Fasıl 96’ya dönmenin doğru olmayacağını vurguladı. Özyiğit, “Bu konuyu yeniden ele alın, değerlendirin ve adım atın. Toplumun beklentisi bu” şeklinde konuştu.

Özelleştirme konusunda konuşan Özyiğit,  zora düştükçe kurumları özelleştirmenin doğru olmadığını söyledi.

ERHÜRMAN

CTP Genel Başkanı  Tufan Erhürman ise, “yapıcı/sorumlu muhalefet ve birlikte yapacağız” söylemlerine yürekten katıldığını ve bunun lafta kalmamasını umduğunu belirterek, protokol kapsamında gelen ve gelemeyen rakamları hatırlatarak gelmeyen tutar ve gelen tutarın ne yapıldığı hakkında bilgi istedi.

15 Ocak’ta imzalanacağı söylenen protokolle ilgili de hiçbir bilgi verilmediğine işaret eden Erhürman, “Hiçbir şey bilmezken neyi nasıl birlikte yapacağız” dedi.

Başbakan’ın konuyla ilgili herhangi bir bilgi vermediğine işaret eden Erhürman, Kamu Reformu’yla ilgili sorduğu sorulara da cevap verilmediğini belirtti.

Protokolde somut taahhütler yer almadığı sürece kimsenin karşısında ne bulacağını bilemeyeceğini bu nedenle de önceden herkese bunlarla ilgili bilgi verilmesi gerektiğini ifade eden Erhürman, 2020’nin ekonomik programını bile hala görmediklerini söyledi.

Erhürman, Kıbrıs Tük halkının şu an önünü göremediğini, bu tavır devam ettiği sürece de görememeye devam edeceğini belirtti.

İmar Planı’yla ilgili de eleştirilerde bulunan Erhürman, ayın 20’sine gelinmesine rağmen henüz bir açıklama yapılmadığını plan kabul edilmezse emirnamenin devam edeceğini ya da çeşitli kesimlerin reddettiği haliyle geçeceğini, her şekilde bilgilendirilmediklerini anlattı.

Doğru bilgiye ulaşmanın Meclis çatısı altında bile mümkün olmadığını vurgulayan Erhürman, Geçitkale Havaalanı’yla ilgili de alınan karardan kendilerinin hiçbir şekilde haberdar edilmediğini hala tek bir yetkilinin bilgi aktarmadığını hatırlattı.

“Bilgi sahibi bile olamazken nasıl her şeyi birlikte yapacağız” diyen Erhürman,  imar planında yer aldığı iddia edilen tarım arazileri, KIBTEK ve Maraş konusunda da tutumun aynı olduğunu söyledi.

Erhürman, hükümeti ve Başbakan Tatar’ın tavırsız ve plansız olduğunu öne sürerek   bütçenin nasıl bir öngörüyle hazırlandığını ve kimin neye dayanarak zam olmayacağını açıkladığını yeniden sordu.

Hükümetin öngörülerinin şaşması halinde gelip sorumlu yapıcı muhalefet talep edilirse kendilerinin de bilgilendirilmediklerini hatırlatacaklarını kaydeden Erhürman, ayakları üzerinde duran hedefinin şu anki yaklaşımla gerçekleşemeyeceğini söyledi.

Casinoların izinlendirilmesinin belirli kriterlere bağlanması gerektiğini söyleyeli aylar olduğunu hala bu konuda paylaşılan bir bilgi olmadığını dile getiren Erhürman, kısa süre önce TİKA’nın KKTC’ye geldiğini bunda bir yanlışlık olmadığını ancak KKTC makamlarının konudan uzaklaştırıldığını düşünmesine sebep olacak adımlar gördüğünü ve bu konuda geç olmadan uyarıda bulunma ihtiyacı hissettiğini kaydetti.

Enerji Dairesi yerine enerji üst kurulu kurulmasını öngören açıklamaları da eleştiren Erhürman, sözleşmeler hukuku konusunda uzman bir ekip kurulmasının  planladığını ve bunun Meclis Genel Kurulu’nda konuşulduğunu anımsatarak artık bu şekilde uzman hukukçulara danışılmasının zorunlu olduğunu belirtti.

Erhürman, “Bizim bütçeye oyumuz olumsuz olacak, umarım Meclis’i görmezden gelme tutumu değişir” dedi.

TOROS

CTP Milletvekili Fikri Toros, bütçenin olabilecek en iyi şekilde hazırlandığına inandığını belirterek katkı koyanlara teşekkür etti ve “Maalesef tüm kurumlar bu bütçenin yetersiz olduğu görüşündedir” dedi.

Bütçelerin nasıl hazırlanması gerektiği  ve amacının ne olduğuyla ilgili bilgi veren Toros, devlet tarafından yapılan alımların ekonomiyi hareketlendirdiğini ve bunların önceden planlanarak hedef konulabileceğini anlattı.

Toros, bütçe hazırlanırken hedeflenmesi gerekenleri sıralayarak, ekonominin gelişmesi için yapılabilecekleri anlattı.

Kamu borç stoku hakkında da ayrıntılı bilgi veren Toros,  gelir ve vergi yasalarında yapılacak düzenlemelerle hem gelirleri arttırmaya hem de kayıt dışılığın önüne geçilmesine yardımcı olunacağını  kaydetti.

Toros, mali disiplinin öneminin göz ardı edilemeyeceğini ifade ederek, mali disiplinin denge gerektirdiğini ve bu görevin de Maliye Bakanlığının olduğunu söyledi.

Ekonominin gelişmesi için yapılabileceklere örnekler veren Toros, finans alanında gerekli değişikliklerin de ivedi şekilde yapılmasını istedi.

ŞAHALİ

CTP Milletvekili Erkut Şahali ise, “bütçenin hazırlanışındaki yanlışlıklara” işaret ederek  KIB-TEK’le mahsuplaşmaları olumlu bulduğunu bunun da daha açık fikirler ortaya konulmasına yardımcı olacağını kaydetti.

Şahali, DAÜ ile de ödemeler konusundaki uzlaşıya değinerek DAÜ’nün ülke için önemli olduğunu vurguladı.

DAÜ’nün eğitim kaynaklı olmayan sebeplerle itibar kaybetmesinin getireceği olumsuzluklara işaret eden Şahali, DAÜ’yle devletin bağlarının her zaman güçlü olması gerektiğini söyledi.

Belediyelerin aldığı katkılarda kesinti yapılmasında devletin hakkı olduğunu hatırlatan Şahali, gecikmiş borçların tahsiline yönelik atılan adımların da sevindirici olduğunu kaydetti.

Şahali, devletin iç borçlar için Kooperatif Merkez  Bankası’yla anlaşma yaptığını hatırlatarak bugüne kadar gelinen durumla ilgili bilgi istedi.

Bitki Sağlığı Yasası kapsamında ülkeye hiçbir köklenmiş bitkinin girmesinin mümkün olmadığını anımsatan Şahali, dün ülkeye 25 bin kök lavantayla birlikte 1000 kök sakız ağacının  toprak içinde yasalara aykırı şekilde geldiğini vurguladı.

Sakız ağaçlarının rıhtımda yıkanarak topraktan arındırıldığını ve  bu toprakların sahile bırakıldığını ifade eden Şahali, bildiği kadarıyla bu bitkilerin hediye olduğu için reddedilemediğini ancak yapılan bu toprak temizliğinin prosedürlere uygun olmadığını kaydetti.

Şahali, Komitede ve Genel Kurul’da yapılan tüm bütçe görüşmelerinde hazır bulunan Maliye Bakanı Amcaoğlu’nu kutlayarak, rakamların dili farklı söylese de sosyal devlet anlayışının esneklik gerektirdiğini belirtti.

Şahali, bütçenin en verimli şekilde kullanılmasının denetçisi olacaklarını söyledi.

OĞUZ

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, Sakız ağaçlarındaki toprağın ülkeye girişine izin verilmediğini bugün Çevre Dairesi personeliyle birlikte toprak konusunda  gerekenin yapıldığını kaydetti.

ANGOLEMLİ

TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli, turistleri ülkeye çekip, çarşıya inerek alışveriş yapmasını sağlamak  gerektiğini söyledi.

Turistlerin katma değer bırakması için her şey dahil konseptinin kaldırılması gerektiğini dile getiren Angolemli, hükümetin bu konular üzerinde çalışma yapması gerektiğini kaydetti.

Araba satışlarının artması için katma değer vergisinin düşürüldüğünü dile getiren Angolemli, TÜFE’nin son aylarda eksi çıkmasının nedeninin katma değer vergisinin düşürülmesi  olarak açıklanmasına çok şaşırdığını söyleyerek “Böyle açıkgözlülük olmaz” ifadelerini kullandı.

ARIKLI

YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı, Bilişim Suçları Yasasının yapılıp yapılmayacağını merak ettiğini söyledi.

Toplu taşıma konusunda da bilgi almak istediklerini dile getiren Arıklı, endüstriyel kenevir konusunda da bir çalışma olup olmadığını sordu.

Kur riski ile ciddi şekilde karşı karşıya kalınacağını söyleyen Arıklı, kurdaki artışın da krize sebebiyet verilebileceğinden hükümetin düşük performansla bu kriz ile nasıl baş edilebileceğini sordu.

ŞAHİNER

CTP Milletvekili Salahi Şahiner, ekonomik sorunlara değinerek, özellikle belediyelerin alt yapı yatırımları bile yapamadığını söyledi.

Mali kaynakların yetersizliğin sebebiyet verdiği sorunları anlatan Şahiner, belli başlı bölgelerdeki yönetsel hataların olduğunu fakat bazı katma değer kaynakların sağlanması gerektiğini kaydetti.

GÜNDÜZ

UBP Milletvekili Menteş Gündüz, artık ülkede “biz” olmanın zamanı geldiğini söyledi.

Limanların ülkenin dışa açılan penceresi olduğunu söyleyen Gündüz, bütçe çalışmalarında  katkı koyanlara teşekkür etti.

AMCAOĞLU

Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu da konuşmasında, mali tabloların hazırlanıp hayata geçirilmesinin kolay olmadığını dile getirerek, 2020 yılı içerisinde nelerin yapılıp yapılmadığını göreceklerini kaydetti.

Ülke için artık bir şeylerin birlikte yapılması gerektiğini söyleyen Amcaoğlu, TC ile imzalanan protokolün içeriği hakkında bilgi verdi.

Kendi ayakları üzerinde durabilen bir yapının olması için gerekli yapının olması gerektiğini dile getiren Amcaoğlu, yerel gelirlerde artış olduğunu ve devletin kendi ödevlerini yapması gerektiğini söyledi.

Devlet alacaklarına değinin Amcaoğlu, bütçedeki açıkların kapatılması için de vergi tahsilatlarının gerçek usulde alınmasının gerektiğini belirtti.

Akaryakıt zammını yine yapmadıklarını da dile getiren Amcaoğlu, ülkeyi iyi idare etmek için dolaylı vergilerin toplanması gerektiğini söyledi.

Türkiye ile iyi ilişkilerin olması gerektiğini fakat ülke olarak da gerekli ödevlerin yapılması gerektiğini kaydetti.

Otomotiv sektöründe yapılan indirime de değinin Amcaoğlu, finansal yapıdan açılımlar yaparak ülkenin ekonomik sıkıntıya girmemesi  için atılacak adımların devam edeceğini belirtti.

Ülkenin bütçesinin sadece personel ve cari harcamalara gidecek yapıda olmaması gerektiğini dile getiren Amcaoğlu, kaynakların artırılması çalışmalarının  yapıldığını kaydetti.

“KIB-TEK  ile devletin mahsuplaştırılmasını sonuçlandırmak istiyoruz” ifadelerini kullanan Amcaoğlu, bu konuda destek istedi.

Belediyeleri faiz yükünden kurtarmak gerektiğini söyleyen Amcaoğlu, bu konuda da gerekli adımların atıldığını ve belediyelerin borçlarının ödenmesine başlanacağını kaydetti.

TATAR

Başbakan Ersin Tatar da söz alarak Türkiye ile imzalanan Mali Protokol hakkında bilgi verdi.

Protokolde kaynak akışı olduğunu ve çalışmaların devam ettiğini söyleyen Tatar, kaynak akışlarının bir takım eksikliklerinin tamamlanması yönünde çalışmalar yaptıklarını belirtti.

2020 yılı bütçesiyle ilgili TC Başkan Yardımcısı Fuat Oktay ile yapılan görüşmelerin olumlu geçtiğini belirten Tatar, alt yapı ve yapılacak yatırımlarla ilgili de kaynak akışı olacağını  söyledi.

Meclis, 3 Aralık Pazartesi saat 10:00’da yasama ve denetim gündemiyle toplanacak.