Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi, 87 milyon 987 bin 600 TL olarak öngörülen Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Bütçe Yasa Tasarısını onayladı. 
Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Sunat Atun başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, bütçe yasa tasarısı oyçokluğu ile geçti. 

Toplantının açılışını yapan Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Sunat Atun, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın, önemli icraatçı, etkin ve belirleyici bir bakanlık olduğunu vurguladı. 

TOROS

Bütçe üzerine ilk sözü alan CTP Milletvekili Fikri Toros, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Bütçesi görüşülürken “ekonomi” ve “enerji” başlıkları altında katkı koymaya çalışacağını belirtti. Toros, bir ülkenin mali ve para politikalarının önemli olduğunu ancak KKTC’nin bunu belirleyemediğini ama mali politikalarla ilgili adımların atılabileceğini, bunun başında da mali disiplin geldiğini vurguladı. 

Makroekonomik hedeflerin desteklenmesine işaret eden Toros, makroekonomik dengenin, toplam gelirlerle toplam harcamaların eşit olması gerektiğine dikkat çekti. Her ülkenin ekonomik politikalarında bunun büyük önem taşıdığını belirten Toros, mali olanakları gözetmeden mali disiplinin şart olduğunu vurguladı ve bu yöndeki düşüncelerini anlattı. 

Üretimin ve hedeflerin öncelikler arasına alınması gerektiğine vurgu yapan Toros, en önemli unsurların da hane halkı refahı, rekabet edebilir yatırımlar, devlet harcamaları ve dış pazarların bulunması olduğunu kaydetti. 

Ülke ekonomisinin lokomotif sektörleri turizm ve yüksek öğretim olduğunu ancak yatırımcıları ülkeye çeken sektörün inşaat sektörü olduğuna işaret eden Toros, ancak bu gelişimi yadsınamayacak ve beraberinde bazı sorunlar getiren inşaat sektörüne yönelik tedbirler ve denetim getirilmesinin gerekliliğine vurgu yaptı. 

Toros, ülkede kendi kendine yeten bir ekonominin, ülke kaynaklarının çok daha etkin kullanılmasından geçtiğine işaret ederek, kayıt dışı ekonominin önlenmesi, sektörleri geliştirecek desteklerin, hedeflerin ve bu sektörleri artırmanın gerekliliğine değindi. 

Fikri Toros, ülkenin ekonomi politikasının TL’deki dalgalandırmalar da düşünülerek yapılmasının gerekliliğine işaret ederek, bütçe kullanılırken en verimli şekilde kullanılması gerektiğini vurguladı. 

Yerli üretimin artırılmasının ihracatı düşüreceğini de işaret eden Toros, enerji politikalarına da değindi. Ülkede enerjinin fuel oil ile üretildiğini ifade eden Toros, yenilenebilir enerjinin ülkede geliştirilmesi, daha çevreci bir üretime geçilmesi gerektiğine vurgu yaptı. 

Kıb-Tek’te son günlerde yaşanan yakıt krizine de işaret eden Toros, bakanın konuya derhal el atması ve bu yakıtın kullanılmasını durdurasını beklediğini çünkü sadece Teknecik’teki jeneratörlerin değil, çevrenin ve insanların da tehdit altında olduğunu söyledi. 

Bunun yanında sözleşme ve standartlara uymayan bu yakıtla ilgili sorumlulara karşı başka yaptırımların da gündeme gelmesi gerektiğini söyleyen Toros, bakana bu konulardaki plan proje ve çalışmalarının ne olduğunu sordu ve Kıb-Tek’in ülke için önemine vurgu yaptı. 

Toros, Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarının iki halka ait olduğunu, bu yüzden doğalgaz konusunda açıklama yaparken, bu kaynakların sadece Kıbrıs Türk halkına aitmiş gibi davranılmaması ve halkın yanıltılmamasını istedi. 

NAMİ

CTP Milletvekili Özdil Nami de, bakanlığın enerjisini ekonomiye değil de enerjiye harcadığına işaret ederek, kendi dönemleri de dahil ekonomiye enerji harcanamadığını ancak bunun doğru olmadığını; Ekonomi Bakanlığı’nın Maliye Bakanlığı ile yakın işbirliğinde ülkenin ekonomik vizyonunu geliştirmesi ve diğer bakanlıkların da buna göre hareket etmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Nami, bu dönemde bunun sağlanmasını ümit ettiğini ifade ederek, tek bir bakanlığın vizyon çalışmasına önem vermesinin yetmediğini, Başbakanlık ve tüm bakanlıkların katılımıyla bunun desteklenmesinin gerekliliğine değindi. 

Sanayi bölgelerinin rehabilitasyonuyla ilgili gerekli adımların atılması, Hal Yasa Tasarısı’nın hayat bulması gerektiğini kaydeden Nami, Serbest Liman’da denetim ve güçlendirmenin şart olduğunu belirtti. 

Dış ilişkilerin de geliştirilmesi gerektiğini söyleyen Nami, AB ile Yeşil Hat Tüzüğü konusundaki ilişkilerde yılma olmaması gerektiğini, Rumlar ne engel çıkarırsa çıkarsın bu tüzüğün Kıbrıs Türk halkının hakkı olduğunu kaydetti. 

Nami, Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkilerin ve görüşmelerin siyasi seviyede her zaman olumlu geçtiğini ancak teknik seviyede bunun tam da öyle olmadığını ifade ederek, Türkiye ile KKTC arasındaki ticarette bürokratik sorunların aşılmasının önemine işaret etti. 

Nami, TL’deki dalgalanmaların ülke ekonomisine çok büyük olumsuz etkisi olduğu uyarısında bulunarak, bu konuda hükümetin gerekli önlemleri ve görüşmeleri yapması gerektiğini belirtti. Nami, Türkiye ile böyle durumlarda nasıl çözümler bulunabileceğini, bazı desteklerin nasıl verilebileceğinin konuşulması gerektiğini söyledi. Nami, ekonomik ilişkilerin bilimsel açıdan kurulması gerekliliğine değindi. 

Ülkenin aslında kendi gelirlerini iyi kullanması durumunda kendi kendine yetebileceğine inanç belirten Nami, turizm ve eğitim teşvik sistemlerinin artık masaya yatırılması ve kaldırılmasının şart olduğunu söyledi. 

Nami, elektrikte ucuz, temiz ve istikrarlı arz üçgeninin kurulmasının şart olduğunu, bunu yapmak için çalıştıklarını ve bu dönemde devamının gerekli olduğuna işaret ederek, dünyadaki teknolojik gelişmelerin takibinin gerekliliğine dikkat çekti. 

Kıb-Tek’in doğru yatırımları yapmasının gerekli olduğunu ifade eden Nami, Türkiye’den enterkonnekte gelmiyorsa, ülkede enerji arzıyla ilgili gerekli adımların atılmasının şart olduğunu söyledi. 

Nami, eski bir bakan olarak bakanlığın başarılı olması temennisinde bulundu.

TAÇOY
Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, ekonomi ve enerjiye katkı koyan tüm milletvekillerine teşekkür etti, katkılardan yararlanacağını söyledi. 
Taçoy, 2035 vizyon çalışmasına işaret ederek, herkesin önerisine açık olduklarını, ekonomi ve enerji konusunda gerekli bilgileri verdiklerini, arzulanan ve gitmek istenen yolun planlanmasının yapılacağı vizyon üzerine gittiklerini anlattı. 
Bunu yaparken de bazı gerçekleri, örneğin ülkede kullanılan TL gerçeğini göz önünde bulundurmak zorunda olduklarını ifade eden Taçoy, iki ülke arasındaki işbirliklerinin yanında parasal işbirliğinin yani ekonomik işbirliği ve gümrük işbirliği bacağının tamamlanması gerektiğini kaydetti. 
KIYI TİCARETİ ANLAŞMASI…
Ekonomik ve ticaret anlaşmalarının önemine işaret eden Taçoy, ülkede üretilen ürünlerin Türkiye’ye sorunsuz gönderilmesi için kıyı ticareti anlaşması çalışmalarını tamamladıklarını, 2020’de bunun devreye gireceğini ve ticaretin daha kolay olacağını kaydetti.  
Sanayinin geliştirilmesinin önemine işaret eden Taçoy, bu konuda geri adım atmadan sanayi üretim kapasitesini ortaya çıkarmak için yasa tasarısı hazırladıklarını kaydetti. 
Kamu yanında turizm, yüksek öğrenim, inşaat sektörünün ülke ekonomisini yakından ilgilendirdiğini, doğru bir planlama ile doğru bir gelişmenin sağlanmasının şart olduğunu ifade eden Taçoy, Hal Yasasının çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu ve hızlı şekilde tamamlanıp Meclise gönderileceğini kaydetti. 
Taçoy, sanayi bölgeleri, rekabet edebilirlik, teşvikler konusunda gerekli çalışmaların yapıldığını, küçük ölçekli işletmeler, yatırım yapacak kadınlar için de gerekli girişimlerin, çalışmaların yapıldığını anlattı. 
“YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSUNDA BAŞVURU PATLAMASI VAR”
Enerji ve Kıb-Tek’e de değinen Taçoy, ülkede yenilenebilir enerji konusunda başvuru patlaması olduğunu, güneş enerjisi kullanan kişilerin sistem için 3’lü tarifede yazda sorun olmadığını ancak kışta sorun yaratabileceğini ifade ederek, bu konuda yapılan çalışmaları anlattı, bunun kamu, toplum faydasına dönüştürülmesi için çalıştıklarını söyledi. 
KIB-TEK
Taçoy, Kıb-Tek’te borçların eritildiğini ve yatırım yapma noktasına doğru gidildiğini ifade ederek, yüzde 45 – 55 üretimin Kıb-Tek’te kalması gerektiğini kaydetti, bu yönde stratejik plan uyguladıklarını anlattı. 
Hasan Taçoy, bu konuyu Türkiye ve uluslararası uzmanlarla da tartıştığını belirterek, AKSA’nın piyasadan çıkacağı düşüncesiyle ülkedeki kurulu gücü artırmak ve enterkonnektenin gerekliliğine işaret etti.  
“2020’DE EKONOMİ ODAKLI VE ENERJİYİ UCUZLATMAK İÇİN ÇALIŞMALAR YAPACAĞIZ”
Çevre dostu bir üretimin artık ülkede yakalanması gerektiğine değinen Taçoy, bunun girdi maliyetlerini de düşüreceğine dikkat çekti. Amacın 3 yıl içinde elektrik üretimini 12 dolar cent seviyesine düşürmek olduğunu ifade eden Taçoy, 2020’de ekonomi odaklı ve enerjiyi ucuzlatmak için çalışmalar yapacaklarını kaydetti. 
Yakıt analizlerine de değinen Taçoy, en son yakıt analizlerinin 2016’da yapıldığını ve bugüne kadar bunun doğru kabul edildiğini, kendileri göreve geldikten sonra bunu tekrar yaptırdıklarını ve geçen hafta yeni numuneler aldıklarını, üçüncü kez testlerin yapılacağını anlattı. 
Taçoy, yeni dönemde sadece Kıb-Tek için değil ülkeye gelen her çeşit kullanım için akaryakıt testlerinin yapılmasına yönelik gerekli çalışmaları yaptıklarını söyledi. Taçoy, milletvekillerinin sorularını da yanıtladı. 
AMCAOĞLU
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu da, Kıb-Tek’in bugününün konuşulduğunu ancak esas 1 Ocak 2021 ve 2022’nin tartışılması, konuşulması gerektiğini çünkü kurumun bütçesinin önemli bir kısmının emekli ve çalışan maaşlarına gideceğini kaydetti. 
Taçoy da, bakanlık olarak bu konuda gerekli önlemleri ve adımları attıklarını söyledi. 
DERYA
CTP Milletvekili Doğuş Derya da, toplumu toplum, devleti devlet yapan sektörler ve kurumlar olduğunu ifade ederek, bunların eğitim, iletişim, altyapı, enerji olduğunu kaydetti ve ülkenin bu konularda gerekli gelişimi sağlaması için adımların atılmasının şart olduğunu söyledi. 
Derya, Yabancı Sermaye Yasasına atıfta bulunarak, bu konuda gerekli adımların atılamadığını, sektörel koruma olmadığını, planlama yapılamadığını, örneğin KTHY batınca uçak şirketlerinin uçak bilet fiyatlarını yükseltmesi, yerli ürünlerin otellerde kullanılmaması, yerli istihdam yapılmaması, sektörlerin korunamaması, yabancı yatırımcıların denetlenememesi gibi konulara işaret etti. 
Protokollerde önceden tartışılması gereken konuların sonradan tartışıldığını, ülkede enerji arzı ile ilgili atılacak adımların atılması gerektiğini, çünkü AKSA gittikten sonra enerji açığı ortaya çıkacağını, ülkede bir nüfus sayımının yapılmasından kaçınılmaması gerektiğini, enerjiye üretimde gerekli yatırımların yapılmasının gerektiğini ifade eden Derya, bakanlığın enerji ve ekonomide atılması gereken adımları zaman kaybetmeden atması gerekliliğine vurgu yaptı. 
ARIKLI
YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı da, tamamlanamayan ve yasallaşamayan Hal Yasasına bu hükümetin bakış açısını sordu. Kıb-Tek konusuna da değinen Arıklı, Türkiye’den KKTC’ye kablo ile elektrik gelebileceğini, ancak burada karşı olanların olduğunu savundu, Kıb-Tek’te de “şaibeli” işler bulunduğunu, burada gerekli denetimlerin yapılmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi. 
ŞAHİNER
CTP Milletvekili Salahi Şahiner de, Kıb-Tek’te hane halkını düşünen, çevreci, fueloilden uzaklaşmış yatırımlar yapılması gerektiğine işaret ederek, bu yatırımlar konusunda bakanlıktan, kurumdan bir tarih beklediğini, ayrıca Kıb-Tek için bir yatırım destek fonu kurulması gerektiğine işaret etti. 
Şahiner, bir önceki dönem çalışmalarını yürüttüğü Hal Yasası ile ilgili de konuşarak, yasadaki bazı konulara ve önem verdikleri maddelere değindi, uyarılarda bulundu.