Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, stenografların ek mesaiye kalmama eylemi nedeniyle gündemindeki konular tamamlanmadan kapandı.

Meclis Genel Kurulu bir sonraki toplantısnı yarın saat 10.00’da yapacak.

Genel Kurul’da Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Arasında E-Devlet Projesinin Yürütülmesine İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasa Tasarısı ve Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’nin tasarıya ilişkin raporu görüşüldü.

UBP Milletvekili, Komite Başkanı Yasemi Öztürk raporu okudu. Ardından rapor ve tasarının görüşmesine geçildi.

-Talat

CTP Milletvekili Ongun Talat yerinden söz alarak, gündemde e-devlet ile ilgili 2 yasa tasarısı olduğunu belirterek, CTP’li vekiller olarak komitede yasa tasarılarına ret oyu verdiklerini ifade etti ve gerekçelerini açıklayacaklarını kaydetti.

-E-devletle ilgili tasarı 27 kabul oyuyla onaylandı

Daha sonra tasarının madde madde oylanmasına geçildi. Ardından açık oylama yapıldı. Tasarıya, 27 kabul, 10 ret oyu verildi, 10 kişi oylamaya katılmadı ve oy çokluğuyla kabul edildi.

-Diğer onay tasarısı görüşülürken mesai doldu, stenograflar görev yapmayacağı için toplantı kapatıldı

Ardından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında E-Devlet Hizmetlerinin Gerçekleştirilmesine İlişkin İş Birliği Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasa Tasarısı ve Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’nin tasarıya ilişkin raporu ele alınmaya başlandı.

UBP Milletvekili, Komite Başkanı Yasemi Öztürk raporu okudu. Daha sonra rapor ve tasarının bütünü üzerindeki görüşmelere geçildi ancak, konuşmalar sürerken saat 14.30 olunca ve mesai süresi dolunca, stenograflar ek mesai yapmama eyleminde olduğu için iç tüzük gereği toplantı kapatıldı.

-Şahiner: "Bir devletin egemenlik devrinden başka bir şey değil bu..."

CTP Milletvekili Salahi Şahiner, onay protokolünün ne anlam taşıyabileceği ile ilgili çok konuşma yaptıklarını anlattı.

E-devlet projelerinin üzerinde durduğu bir konu olduğunu dile getiren Şahiner, kayıt dışı ekonomi sorununun çözülebilmesi için projelerin çok önemli olduğunu kaydetti.

Sanal ortamda birikecek verilerin güvenliğinin önemine işaret eden Şahiner, kamu-ortak veri merkezinin, veri tabanlarının yönetiminin bir şirkete devredilmesinin kişisel verileri açıkta bırakacağını söyledi.

Bu yapıyla bilgilerin suiistimale açık hale geleceğini savunan Şahiner, tek maddeyle ilgili sıkıntının ek protokol ile aşılabileceğini ancak bunun yapılmadığını belirtti.

“Devletin bütün verilerinin akacağı merkezi kendim yönetemeyecek miyim?” diye soran Şahiner, kamu ortak veri merkezinin kurulacağını, veri tabanının bir şirkete verileceğini, bütün verilerin gözlenebileceği bir ortam yaratılacağını ifade etti.

Bir milletvekilinin ulaşamadığı bilgilere bir şirketin ulaşabileceği eleştirisinde bulunan Şahiner, “Bir devletin egemenlik devrinden başka bir şey değildir bu” dedi.

Şirketin ulaşabileceği bilgilere örnekler veren Şahiner, bunu geriye döndürmenin imkansız olacağını söyledi.

Wikileaks belgeleri sonrası dünyanın öncesi ve sonrası olarak değiştiğine değinen Şahiner, dünyada siyasi depremler olduğunu kaydetti.

Buradaki ısrarı anlamanın mümkün olmadığını kaydeden Şahiner, “Egemenliği Türksat denilen şirkete devrediyorsunuz” dedi.

Şahiner’in konuşması sırasında sesler yükseldi. Salahi Şahiner, bu protokol yürürlüğe girdiği zaman daha çok şeyi konuşacaklarını kaydetti.

UBP Milletvekili Hasan Küçük’ün yerinden sorusu üzerine Şahiner, “Bizim imzaladığımız e-devlet anlaşmalarında kesinlikle böyle bir madde önümüze koyulamazdı, koyulsa bile bu onay protokolüne girmezdi” cevabını verdi.

-Solyalı: "Anayasa ayaklar altında"

CTP Milletvekili Ürün Solyalı konuşmasına, “Uzunca bir süredir devletin hem ekonomik olarak hem demokratik olarak toplumunu çıplak bıraktığı bir alanı daha da ileri taşıyacak bir gün aslında bugün...” diyerek, başladı. Solyalı, Anayasa’nın ayaklar altında olduğunu ve bunun normalleştirmeye doğru gittiğini savundu.

Türksat’ın kurumları gezip, veri toplamaya çalıştığını ifade eden Solyalı, hangi yasal dayanağa göre verilerin devredildiğini sordu.

“Bugün gerçekten vicdana elimizi koyma günü” diyen Solyalı, tüm verilerin yerel kuruluş tarafından yönetileceği yasanın çalışılmasını önerdiklerini kaydetti.

“Hâlâ şansımız var” diyen Solyalı, “siyasi ve hukuki çerçevenin sakat olduğunu” ileri sürdü.

Bugüne kadar Meclis’te protokol konuştuklarını ve bunun rahatsız edici olduğunu ifade eden Solyalı, ülkenin kurumlarının güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

“Baştan uca tek yetkili makamın Türksat olduğu ile ilgili ibarelere” dikkat çeken Solyalı, “siyaseten protokol usulünün sakat olduğunu” iddia etti.

Anayasa’nın bazı maddelerine dikkat çekerek, bunları sıralayan Solyalı, komitede Başsavcılıktan görüş alınmamasını eleştirdi.

Uzmanların protokol ile dışa bağımlılık yaratılacağı görüşüne işaret eden Solyalı, bunun bugün ertelenmesi ve rahatsızlık yaratan maddenin düzeltilmesini istedi.

UBP Milletvekili Ali Şan’ın yerinden sorusu üzerine Solyalı, yazılımı yazmakla, tümden e-devlet verisine sahip olmanın farklı olduğunu söyledi.

-Talat: "Bir devlet kendi egemenlik sahasındaki verileri devretmez... Tarihi uyarımızı yapacağız"

CTP Milletvekili Ongun Talat da, günlerce konunun içeriğini anlamak için çaba sarf ettiklerini ifade etti.

“Bizim muhatabımız TC Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı, Türksat değil” diyen Talat, şirketlerin, güvenlik sızıntısı durumunda piyasadan silindiğini anlattı.

“Başımıza ne geldiğinin çok iyi farkındasınız” diyen Talat, komite toplantısına katılan herkesin bunu doğru bulmadığını söyledi.

“Bir devlet kendi egemenlik sahasındaki verileri devretmez” diyen Talat, komite toplantılarına katılan herkesin tehdidin farkında olduğunu belirtti.

“Bizim Türksat’la hiçbir bağlantımız yok” diye konuşan Ongun Talat, güvenliğin nasıl sağlanacağının bilinmediğini kaydetti. Talat, Falyalı cinayetinde bir kişinin Mobese görüntülerini sosyal medyada paylaştığı örneğine de dikkat çekti.

“E-devlet gelecekteki devlettir” vurgusu yapan Talat, “Gelecekteki KKTC’nin egemenliğini Türksat’a devretmekten bahsediyoruz” dedi ve oylamanın tarihi olduğunu ifade etti.

“Biz tarihi uyarımızı yapacağız” diye konuşan Ongun Talat, ülkede asgari müşterekte buluşmanın önemini belirtti ve bunun kendi kendini yönetme olduğunu söylediklerini kaydetti.

Kurumların teker teker devredildiği bir süreçten geçildiğini öne süren Talat, bunun Kıbrıslı Türklerin yok oluşu anlamına geldiğini belirtti.

“Keselim kolumuzu ve verelim kendilerine, budur yani?” diye soran Talat, “Zabıtlara geçsin biz bunlara direndik” şeklinde konuştu.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu’nun yerinden sorusu üzerine Talat, “Türksat ile aranızda bir sözleşme yok” diyerek, “Kiminle çalışıyorsanız siz, onunla aranızda hukuki bir ilişki tesis edeceksiniz” şeklinde konuştu.

“Anayasal egemenlik üzerinden atılan nutukların gereğini yapmalıyız” diyen Talat, protokol geçse bile hatadan dönülmesi için ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.

-Baybars: "E-devlet hizmetinin kamu görevlileri vasıtasıyla verilmesi esas"

HP Milletvekili Ayşegül Baybars da, e-devletin ne olduğunu anlamak gerektiğini ifade ederek, kamu hizmeti ve devlet tarafından verilmesi gereken bir hizmet bütünü olduğunu kaydetti.

“Bu hizmetin kamu görevlileri vasıtasıyla verilmesi esastır” diyen Baybars, Anayasa’nın 120’nci maddesine işaret etti.

“Siz e-devleti başkasına veremezsiniz” diye konuşan Baybars, kendi dönemlerinde Türksat’a bu işin yönetilmesinin devredilmediğini kaydetti.

Bu işin nasıl tuhaf gelmediğini anlayamadıklarını belirten Baybars, e-devlet işinin ülkede kayıtlı olmayan bir şirkete verilmesini eleştirdi.

Bu sırada Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu yerinden söz alarak, “Yasallaşmadı diye birilerinin verdiği hizmetleri önemsizleştirmek doğru olmaz” diye konuştu.

Baybars yeniden konuşmasına devam ederek, “Biz Türksat’a kurulumdaki bilgi ve verileri fütursuzca sağlamadık” diyerek, yönetme yetkisi verilmesinin riskine işaret etti.

Bunun basit bir mesele olarak ele alınmaması gerektiğini ifade eden Baybars, yetkinin aşıldığını ve bunun Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek, bunun telafisi mümkün olmayan sonuçları olabileceğine vurgu yaptı.

Ülkenin kendi yönetmeliğini, yasalarını yapması gerektiğini belirten Baybars, devletin bütünlüğü nedeniyle kendi dönemlerinde böyle bir şeye onay vermediklerini kaydetti. Baybars, yasanın geçmemesi gerektiğini söyledi.

UBP Milletvekili Emrah Yeşilırmak’ın yerinden söz alarak, Baybars’ın bakanlığı dönemindeki belediyelerle ilgili MAKS projesi veri tabanı hakkındaki sorusu üzerine Ayşegül Baybars, Türksat’tan hizmet aldığını kabul ettiğini belirterek, hizmet alınabileceğini ancak yönetimin ve kontrolün devletin elinde olmasının başka bir şey olduğunu kaydetti.

Yeşilırmak bunun üzerine, “Sizi hayretle izliyorum” dedi.

-Rogers'ın konuşması yarım kaldı

Ardından HP Milletvekili Jale Refik Rogers söz aldı. Ülkede dijitalleşmeye ihtiyaç olduğunu ifade eden Rogers, verilerin güvenliğinin sağlanmasının devletin sorumluluğunda olduğunu söyledi.

-Stenografların eylemi nedeniyle Meclis Genel Kurulu kapandı

Rogers’ın konuşması sırasında Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre söz aldı. Töre, Meclis İç Tüzüğü’nün, tutanak tutulması, düzenlenmesine ilişkin kuralları düzenleyen maddeye dikkat çekerek, stenografların ek mesaiye kalmama eylemi nedeniyle Genel Kurul’a devam edilemeyeceğini belirtti. Töre, ardından Genel Kurul’u kapattı.

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu bir sonraki toplantısını yarın saat 10.00’da yapacak.