Plastik- ucuz, hafif, dayanıklı, esnek, şekillendirilebilir bir madde- günlük hayatımızda neredeyse her yerde karşımıza çıkıyor. Dünyayı değiştiren bu madde çevre dostu bir alternatif olarak bulundu fakat kontrolden çıkıp bizler ve dünya için bir çok probleme yol açtı. Plastik kirlilik tüm ekosistemi etkiliyor. 1950’den bugüne yıllık plastik üretimi 200 katına çıktı. Her yıl 300 milyon tondan fazla plastik üretiliyor ve 10%’undan azı geri dönüştürülüyor. Bunların 8 milyon tondan fazlası okyanuslara ulaşıyor. Bugün üretilen plastikler sentetik ve karışık kimyasal yapısı nedeniyle doğada yok olmuyor ve geri dönüştürülmesi zorlaşıyor. Ömrü 500-1000 yıl arasında değişmekte olan bu dayanıklı maddeyi bizler tek sefer kullanıp atıyoruz. Peki bu plastiklere ne oluyor? 9%’u geri dönüştürüldü, 12%’si yakıldı, 79%’u halen bir yerlerde. Rüzgar ve nehirler aracılığıyla okyanuslara ulaşan atıklar akıntılarla birlikte okyanusların belirli bölgelerinde toplanıyor. Okyanuslardaki plastik atıkların 42%sini ambalajlama sektörü oluşturuyor, bunlar; tek kullanımlık pipet, bardak, şişe, poşet- günlük hayatımızda sıkça ve bilinçsizce kullandığımız ürünler.
Adamız ve gelişmekte olan birçok ülkede etkili atık yönetimi olmadığından bireysel davranışlarımız gezegenimiz üzerinde negatif etki oluşturuyor. Güneş ışınları ve dalgaların etkisiyle kırılarak oluşan mikro-plastikler küçük balıklar tarafından yenilerek besin zincirine giriyor. Yapılan araştırmalara göre her 4 balıktan 1'inin midesinde ve ya dokusunda plastik var. Konserve balık ve deniz tuzunda mikroplastik bulundu. Plastik, su, yağmur ve hava aracılığıyla da vücudumuza giriyor. Makro-plastik atıkları yemek sandıkları için her yıl binlerce deniz kaplumbağası, martı, balina ve diğer canlılar sindirim sistemleri tıkanarak ve ya boğularak ölüyor. Birleşmiş Milletler 2050 yılında okyanuslarda balıktan daha fazla plastik olacağını tahmin ediliyor.
Bu küresel sorunu çözmek için hükümet, imalatçılar, perakendeciler ve tüketiciler olarak hep birlikte harekete geçmeliyiz. Hükümetler tek kullanımlık plastik üretimi ve kullanımını azaltmak için yasal düzenlemeler yapmalı ve etkili atık yönetimini teşvik etmelidir. Özel sektörün plastik yerine sürdürülebilir alternatif ürünlere yatırım yapması ve vatandaşların tek kullanımlık plastik ürünleri satın almayıp sürdürülebilir alternatif ürünleri talep etmesi gerekmektedir. Bireyler kendilerini plastik kirlilik, iklim değişikliği, ormanların yok edilmesi gibi küresel problemler hakkında eğitmeli ve bilinçli davranışlar benimsemelidir.
