Dr. Servet Sami Dedeçay’ın, ölümünden önce hazırladığı “Kıbrıs İnfaz Sisteminin Sosyo-Politik Yapısı ve Cezaevlerinin Görevi” adlı iki ciltlik eseri yayımlandı.
1878’den 1974’e, “Kıbrıs’taki Cezaevlerinin durumunu”, “çalkantılı politik yılları”, “mahkumlara ilişkin düzenlemeler ve kuralları”, “disiplin, af, firar, idam ve intihar” gibi bilgileri, “mahkumların tahliye sonrası yaşantılarını” anlatan kitap, Dr. Servet Sami Dedeçay’ın kardeşinin oğlu olan Nazım Topcan tarafından, yayıma hazır hale getirildi.
Nazım Topcan, halası olan Dr. Servet Sami Dedeçay’ın, bu eserin yayımlanmasını ölmeden önce “Oğlum Nazım, eğer ömrüm yetmezse bu kitabımı sen bastır, çünkü sana güveniyorum” sözleriyle vasiyet ettiğini, ve kendisinin Dedeçay2ın ölümünden 6 yıl sonra, şimdi bu vasiyeti yerine getirdiğini kaydetti. Topcan, kitabın yaymlanmasına katkı koyan Kıbrıs Vakıflar İdaresi’ne de teşekkür etti.
Kitabın editörü olan, Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği Başkanı Prof.Dr. Şevket Öznur da, kitaba yazdığı önsözde Servet Sami Dedeçay’ı “Kıbrıs Türk insanının aydınlık yüzü” olarak tanımladı. Öznur, “Onun akademik duruşu, sağlam bilgisi ve donanımı bu toplumda çok az insanda bulunan bir bileşimdir. Onun bu aydınlık düşünüşü toplumda çok az insan tarafından anlaşılmış ve takdir görmüştür” ifadesini kullandı.
Öznur şu ifadeleri kullandı:
“İyi bir eğitimden ve büyük tecrübelerden sonra ülkesine dönen ve bir kadın olarak kendi ülkesinde hiç üniversite olmadığını gören ve kurmak isteyen Dedeçay’a hep acayip gözle bakılmış ve bu isteği reddedilmiştir. Buna rağmen tüm yayımladığı kitap ve dergi yayımlarında; “Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi” adını ısrarla kullanmış ve tek kişilik bir ordu gibi yıllarca çok değerli kitaplar yayımlamıştır. Her eseri büyük bir ansiklopedi niteliğindedir. Kitaplarında büyük bir bilgisel derinlik olması, araştırmalarında önemli kaynakçalara ulaşması, yazımında güzel bir Türkçe kullanması ve bildiği yabancı dillerin avantajıyla kaynaklardan doğru çeviriler yapması kitaplarının her birini çok değerli ve önemli kılmaktadır. Bu değerli eserler ülkemiz araştırmacıları için önemli birer kaynak olma niteliği taşımaktadır. Elinizde tuttuğunuz bu kitap, ölümüyle yarım kalmış, yayımlanmasını göremediği çok değerli bir çalışmadır.”
Dr.Servet Sami Dedeçay kimdir?
Servet Sami Dedeçay, 9 Nisan 1929’da Lefkoşa’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Larnaka’daki karma Amerikan Okulu’nda tamamlayıp bir süre çeşitli kuruluşlarda çalıştıktan sonra, 1960-1968 arasında Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Kriminoloji-Penoloji Bölümü’nde lisans ve doktora öğrenimini tamamlamasının ardından, 1968-72 yılları arasında, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde yabancı uzman olarak görev yaptı.
1972 yılında Kıbrıs’a dönen Dedeçay, kendi maddi olanaklarıyla Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi’ni kurdu. Kıbrıs eğitim tarihinde ilk üniversite olan Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi, bir süre tedrisad yapıp mezun verdikten sonra, 1982 yılından itibaren araştırma üniversitesi olarak faaliyetlerini yürüttü. LÖTÜ’nün Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı görevine ek olarak, Dedeçay, LÖTÜ Bilimsel Araştırma Enstitüsü’nün yayınladığı gazete ve dergilerde baş redaktör görevini yürüttü. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemindeki Anayasa çalışmalarında Türk Komisyonu Başkanı Nihat Erim’in özel sekreterliğini yaparken, İsviçre Komisyonu’nda ise tercümanlık yaptı. Dedeçay, bazı kaynaklara göre Kıbrıs Türkleri arasında doktora sahibi ilk kadındır. Aynı zamanda 1976, 1981 ve 1985 yıllarında Kıbrıs’ta cumhurbaşkanlığına aday oldu. Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde ve Türkiye ile İran’da, sosyal bilimler üzerinde araştırmalarda da bulunmuş olan Dedeçay’ın çeşitli konularda yayınlanmış çok sayıda makalesi ve yirmi altı kitabı bulunmaktadır. 29 Nisan 2015’te aramızdan ayrılan Dedeçay, İngilizce, Fransızca, Farsça ve Rumca bilmekteydi. Servet Sami Dedeçay’a, Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği tarafından, “2019 Ali Nesim Edebiyat Ödülleri” çerçevesinde “Vefa” ödülü verilmiştir.
